کد مطلب:46654 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » قرآن

در آية 75 سورة نحل از كلمة مملوك استفاده شده. آيا اين نوعي برده داري نيست؟

در آية فوق، قرآن مجيد مشركان را به برده مملوكي كه توانايي هيچ چيز را ندارد و مؤمنان را به انسان غني و بي نياز تشبيه كرده است. (واگر دقت شود از كلمه ضرب به معناي مثال زدن استفاده شده است).

دليلش آن است كه شرك انسان را در جهاني فوق العاده محدود، فرو مي برد و ديد و درك و همت و توانايي انسان را به همين رنگ قرار ميدهد. پس او يك انسان آزاده نيست، بلكه اسير چنگال خرافات و موهومات است و از خود هيچ اراده اي ندارد و به خاطر همين صفات سر بار جامعه محسوب ميشود؛ چون مقدرات خود را به دست بت ها و يا انسان هاي استعمارگر ميدهد. او مثل برده اي كه هميشه وابسته به مولاي خود است از اين وابستگي بيرون نمي آيد.[2]

علامة طباطبايي ميگويد: آية شريفه مثلي است كه دربارة خدا و شركاء مشركين زده شده است.

خدا اوّلاً عبد نيست و ثانياً مالك خود هست و ثالثاً خداوند رزق نيكويي روزي اش كرده و در آن تصرف ميكند. مملوكي كه قادر به تصرف در چيزي نيست و نمي تواند چيزي به كسي بدهد (بت و سنگ و چوب) با مالكي كه مالك روزق است و ميتواند در آن تصرف كند و به هر طور كه بخواهد انعام كند (خدا) برابر و يكسان نيستند.[3] پس اين آيه ربطي به موضوع برده داري ندارد خداوند مثالي زده به طوري كه براي همگان قابل فهم باشد همه مالك و مملوك را مي شناسند و خداوند حال خدا و مشركان يا مؤمنان و مشركان را به اين دو تشبيه كرده است و هرگز در مقام تأييد برده داري نيست.

[2]تفسير نمونه، ج 11، ص 330.

[3]ترجمه الميزان، ج 12، ص 452 و 453.